Gipuzkoako sagastiak bultzatzeko urtero 300.000 euro baino gehiago bideratuko ditu Ekonomia Sustapena eta Landa Inguruneko departamentuak
Gipuzkoako diputatu nagusiak, Markel Olanok, eta Ekonomia Sustapena, Landa Ingurunea eta Lurralde Orekako diputatuak, Ainhoa Aizpuruk, Villabonako Otalarrea etxaldean eman dute gaur ezagutzera bertako sagardoa ekoizteko Sagarrondoen Landaketa Bultzatzeko Plan berria, lurraldeko sagardogileen ordezkari nagusiekin batera. Aldundiak kudeatzen duen etxalde honetara egindako bisitan izan dira, baita ere, Ibon Aburuza eta Oihana Gainzerain, Gipuzkoako Sagardogileen Elkarteko eta Sagardoaren Mahaia Elkarteko lehendakariak, hurrenez hurren. Olano eta Aizpuruk eman dute egitasmoaren berri, zeinekin bilatzen den gure “sagardoaren kalitatean salto esanguratsua” ematea, sail berriak egokituz eta sagastiak landatu nahi dituzten ekoizleei lagunduz.
Ekimen hau lurraldeko sagardogileak batzen dituzten bi elkarteekin adostu da eta, akordio horren arabera, Foru Aldundiak sagastien zabalkundea bultzatzeko konpromisoa hartzen du. Batetik, baserritarrek nahiz sagardogileek eurek egindako landaketa berriak diruz lagunduko dira. Bestetik, sagarra ekoizteko aproposak diren herri lurrak bilatuko ditu, ekoizleei utzi eta haiek landu ditzaten. Aldi berean, lur-sail horietan lortutako fruitua bertako sagarrarekin egindako sagardoa ekoizteko erabiliko dute sagardogileek, zeinek kalitate marka publikoen araudira egokitzeko konpromisoa hartzen duten.
Markel Olano diputatu nagusiak azaldu duen moduan, sektoreak bizi duen “arazo endemiko” baten inguruan egindako gogoeta konpartitu batetik abiatzen da aurkeztutako plana. Hau da, kalitate handiko sagar gabezia dago bere jatorrian. Izan ere, azken urteotan asko geldotu da sagasti berrien landatzea, besteak beste, sagardotarako sagarraren erretabilitate baxua tarteko.
“Errealitate honen aurreak diagnosia partekatu dugu eta lan-ildo bat adostu dugu, sektoreari bere osotasunean irtenbide konpartitu bat eskaini nahian. Erantzuna ematen diogu, gainera, lurralderako oso garrantzitsua eta enblematikoa den sektore bati. Horrela, alde batetik, landa inguruetako ekonomia aktibitatearen balioa azpimarratu eta babesten dugu, berekin dakartzan kohesio mailako eta paisaiaren arloko balioak kontuan hartuz. Bestetik, produktu baten kalitatearen aldeko apustua da, sektorearekin batera gure egiten duguna, ezagututa gainera sagardoak atzean dituen ohitura eta kultura aberatsak”, adierazi du Olanok.
Lurraldean 74 sagardotegik egiten dute sagardo naturala eta, hain zuzen ere, guztien artean 9,5 y 10 milioi litro ekoizten dituzte urtean. Gutxi gora behera 13,5 milioi kilo sagar behar dituzte horretarako eta fruitu horretatik lortzen duten sagardoak 15 milioi euroko balioa du merkatuan, orotara.
Gipuzkoako sagastiei dagokienez, 1.100 hektarea sagarrondo daude lurraldean, eta 5 eta 6,25 milioi kilo sagar ematen dituzte gaur egun, urte ona ala txarra izan zifrak aldatzen badira ere. Ondorioz, Gipuzkoak 7,5 milioi kiloko hutsunea du sagardotarako sagarretan, eta horregatik beste autonomia erkidego eta herrialde batzuetatik inportatu behar izaten dute fruta. Horrek esan nahi du urtero 1.860.000 eurok alde egiten dutela Gipuzkoatik, behar adina sagar ekoizteko modurik ez dugulako. Aipatutako defizitari aurre egiteko, berriz, kalkulatzen da 310 hektarea behar ditugula lurraldean.
Gipuzkoako Foru Aldundiak 1984an ekin zion sagarrondo landaketak bultzatzeko plan bati. Egitasmo haren ondorioz, azken 31 urteotan 811,72 hektarea landatu dira Gipuzkoan. Hala ere, azken urteotan azalera berrien landatzea geldotu egin da.
Baita ere ikusi da gaur egungo sagardoak baduela kalitatearen arloan zer hobeturik, bai organoleptikaren ikuspuntutik, bai kalitatea denboran zehar mantendu ahal izateko. Gainera, sagardoaren salmenta prezioak baxuak dira, ez da produktuaren kalitatearekin proportzionala eta kalitate ezberdineko edariak antzeko prezioa izan ohi dute.
Errealitate honen aurrean, “Gipuzkoan egiten den sagardo guztia bertako sagarrarekin” ekoiztea da Sagarrondoen Landaketa Bultzatzeko Planaren helburua, Ainhoa Aizpuruk azaldu duenez, sagardotegien eta berekin duten kulturaren “jasangarritasuna eta biziraupena” bermatzeko modu egokiena delako. Hori lortzeko, baina, ezinbestekoa da behar adinako sagar produkzioa lortzea, sagardogileek kalitatezko produktu batekin lan egiteko aukera izan dezaten.
Sektoreak bizi duen egoeraren aurrean, Foru Aldundiak erraztasunak eskaini nahi dizkie sagardogileei, lur-sail aproposak eta finantziazio plan egoki bat prestatuz. Sagardogileek, berriz, marka publikoen babesean prestatutako kalitate plangintza batean sartzeko konpromisoa hartzen dute. Horretarako ere Foru Aldundiaren babesa eta Eusko Jaurlaritzaren kontrol eta egiaztapena izango dute.
Aldundiak lehen bost urteetako hasierako inbertsioa diruz lagunduko du, sagarrondoak fruitua ematen hasten diren arte –11.500 euroko laguntza hektarea bakoitzeko–, eta landaketen inguruko hobekuntza, aholkularitza eta formazioa eskainiko dio sektoreari. Aizpuruk gogoratu duenez, plan berria martxan jartzeak “landaketen inguruan sortzen diren lanpostuen sorrera ekarriko du, erabilpenik gabeko landa eremuen biziberritzea ekarriko du eta sagardoen ezberdintzea eta kalitatean” aurrerapausoak emateko balioko du.
Ekonomia Sustapena eta Landa Inguruneko departamentuak beste honako ekimen hauek ere martxan ditu, Gipuzkoako sagastiak bultzatzeko:
– Otalarrea etxalde experimentala martxan da. Bertan entseguak egiten dira, barietateak kontserbatzen dira eta sagardotarako sagarrondoen materiala eskaintzen da.
– ENAC (Entidad Nacional de Acreditación) erakundeak hobetsitako azterketa fisiko-kimikoak eta sentsorialak egiten dituen laborategia eskaintzen zaio sektoreari. Aitzindaria da Estatuan. Analisi mikrobiologikoak ere egiten hasi dira.
– Azken hiru urteetan honako ikerketak egin dira, produktuaren ezaugarri bereziak ezagutu asmoz:
- Sagarraren bilketa momentuaren eta lortutako sagardoaren kalitatearen arteko erlazioa.
- Fermentazioa lagundu dezaketen legami autoktonoak lortzea.
- Mota bateko sagarrekin soilik egindako sagardoen kalitatearen azterketa.
—-
Autor: GFA – Ekonomia Sustapena, Landa Garapena eta Lurralde Oreka
Fuente: Boletin Sagardoaren Lurraldea nº43