Sagardoaren lurraldea

Sagar dantza

Descripción

Sagardun / publicaciones / boletín / herri baten erroak / sagar dantza / Arizkun / vestimenta / Aita Donostia / Lekaroz / Amaiur

publicaciones arizkun baztan boletín herri baten erroak lekaroz sagar dantza sagardun

Ficha

  • Autor: Leire Alkorta
  • Fecha: 2008-09-01
  • Clasificación: 3.6. Publicaciones
  • Tipo documento: Revistas
  • Procedencia: K151-4
  • Fondo: Sagardoetxea fondoa
  • »
  • Código: NA-000048

Texto completo

La sagar-dantza o la danza de la manzana, originaria del pueblo de Arizkun, ubicado en la parte norte de la provincia de Navarra, proviene de la costumbre de ir los mozos pidiendo, de caserío en caserío, para organizar una merienda con lo recolectado. Existen varias versiones de esta danza, pero normalmente el grupo de baile suele estar compuesto por cuatro hombres y la indumentaria suele la siguiente: camisa y pantalón blancos sujetos en la cintura por un “gerriko” de color rojo, gorro alto adornado con papeles de colores, las clásicas alpargatas en los pies y en el cuello un pañuelo con vivos colores. Como su propio nombre indica, las manzanas son las protagonistas del baile, ya que cada uno de los dantzaris lleva una manzana en cada mano que arroja al fi nalizar el baile. De todas formas, existe en Baztan otra sagar-danza, bailada sólo por muchachas. Existen transcripciones recogidas por el P. Donostia en Lekaroz y Amaiur («Euskal Eres Sorta», 373, 372). Nafarroako iparraldeko Arizkun herrian du jatorria sagar dantzak eta garai batean mutikoek baserriz-baserri eskean ibili eta lortutakoarekin askari bat egiteko zuten ohituratik sortua da. Dantza honen bertsio bat baino gehiago dago, baina normalean dantza taldea 4 gizonek osatzen dute eta beraien janzkera honakoa izaten da: alkandora eta galtza txuriak, gerriko gorria, koloretako paperekin apainduriko txano altua, alpargatak oinetan eta kolore bizitako zapia lepoan. Izenak berak dioen moduan, sagarrak dira dantza honetako protagonistak, dantza amaitzen denean dantzari bakoitzak eskuan daraman sagarra jaurtitzen duelarik. Halare, Baztan inguruan bada neskek soilik dantzatzen duten sagar dantza bat eta Aita Donostiak jasotako transkripzioak daude Lekaroz eta Amaiurren («Euskal Eres Sorta», 373, 372).