Antes de la llamada del txotx

Ficha

Autor: Xabier Martin
Fuente: Berria
Fecha: 2010-01-23
Clasificación: 2.0. Sidrería
Tipo documento: Prensa
Fondo: Sagardoetxea fondoa

Código: NA-000421

Texto completo

Afaria hasi aurretik jartzen dira martxan sagardotegien sukaldeetan: sua piztu, txuletak hozkailutik atera, arrautzak irabiatu... Larre Gainen mimoz aritzen dira. Ardi gaztaren usaina bakailaoarenarekin nahasten da Larre Gain sagardotegiko sukaldean. Sua piztu berria da erregailuan, eta haren ondoan behi txuleta ikusgarriak zain daude, tenperatura egokia hartzen. Urdaila hutsik edukitzea ez da komeni Ixabel Santakrutzen sukaldean. Mokadu ederrak daude edonora begiratuta ere. «Pare bat ordu lehenago hasten gara lanean», dio Santakrutzek; «mahaiak jarri, upelak prestatu, sua piztu, arrautzak irabiatu... bada zeregin pixka bat». Aste barruan hiru lagunekin moldatzen dira Hernaniko Ereñotzuko sagardotegian; asteburuetan lauzpabost izaten dira lanean, ia beti familiakoak; Joxe Lasarte eta Ixabel Santakrutz senaremazteei seme-alabaren batek laguntzen die beti. Oraingoan Arnaitz gazteari egokitu zaio txanda, eta hasi da upelen gelan dena ondo dagoen ikusten. Ofizioa ederki ikasita dauka txikitatik. Mahaikideak etorri bitartean sukaldean erritmoa azkartzen hasi da gutxika. Ikatz zati handiak jarri ditu etxekoandreak erregailuan, txingar indartsua behar baita kilo inguruko txuletak behar bezala erretzeko. «Lau lagunentzatedo izaten dira; nahi duenak gehiago eskatzen du gero», dio. Haragia bertakoa den galdetuta, irribarre txiki bat egin du Santakrutzek: «Zuk uste duzu Euskal Herrian nahiko haragi dagoela nahi duen guztiak bertako txuleta izan dezan? Bertakoak edo kanpokoak, txuleta hauek primerakoak direla esango dizut, horretan ez izan zalantzarik». Itxura ikustea besterik ez dago. Erretzen ere ez dute eskarmenturik falta Larre Gainen. «Aurtengoa hamaseigarren urtea izango da; 1995ean egin genuen lehenengo txotxa». Jangela apaintzeko geratu den dolareaz galdetuta, «hor bertan egiten genuen sagardoa hasieran», bota du. Orain, berriz, upelak eta mahaiak banandurik daude. Upelen gela estu eta luzean hamaika upel daude, bakoitza bere izenarekin, modu dotorean inondik ere. «Denak irekitzen al dituzue? », galdera zuzena jaso du Arnaitzek. Erantzuna ere hala izan da: «Bai horixe». Upel desberdinetan sagardo desberdina dago, baina denak libre dastatzeko. «Hau edo hura irekitzeko eskatuz gero, nik ez daukat inolako problemarik zabaltzeko; esaten dute hemengo edo hango upela gordetzen dugula, baina guk ez dugu halakorik egiten». Larre Gain baserri bakarti samarra da, benetako dolare-sagardotegia, eta bezeroen autoak iritsi aurreko isiltasun ilunean argi batzuk sumatu dira sukaldeko leihoetatik. «Okina da», esan du jabeak, hura atea gurutzatu aurretik. Ogiz betetako zakua sartu du sukaldera. Margolana kolore sorta interesgarria hartzen ari da: txuleten gorria, perrexilaren berdea, ikatzaren beltza, bakailaoaren zuria, ogiaren horixka... «Txotx!» deiarekin osatuko da obra aurki, sagardoaren kolore arrearekin. Aurretik lan apur bat geratzen zaie oraindik sukaldean. Ixabel Santakrutz serio hasi da zereginean. Bezeroek dute beti lehentasuna.