Sagardoaren lurraldea

"XVI. Sagardo Berriaren Eguna 2019": Prentsa dossierra

Descripción

Sagardoaren Lurraldeak antolatuta, urtarrilaren 16an XXVI. Sagardo Berriaren Eguna 2019 ospatuko da 2019ko txotx boladari hasiera eman eta sagardo berria dastatzen hasteko. Aurtengo gonbidatua Olatz Arrieta kazetaria izango da.

astigarraga sidrería gartziategi olatz arrieta protagonista sagardo berriaren eguna sidra apertura del txotx

Ficha

  • Autor: Sagardoaren Lurraldea
  • Fecha: 2019-01-16
  • Clasificación: 5.1. Aperturas txotx
  • Tipo documento: Documentos de la actualidad
  • Fondo: Sagardoetxea fondoa
    • »
  • Código: DO-002702

Texto completo

el territorio de la sidra
2019KO TXOTX BOLADAREN IREKIERA.
“XXVI. Sagardo Berriaren Eguna”.
2019ko urtarrilaren 16an.
Prentsa Dossierra.
#txotx2019
#sagardoberria
Kontaktua:
Leire Alkorta (Prentsa arduraduna)
943 550 575
info@sagardoarenlurraldea.eus
www.sagardoarenlurraldea.eus
www.facebook.com/sagardoarenlurraldea
www.twitter.com/sagarlur
www.instagram.com/sagardoarenlurraldea
- Sagardoaren Lurraldeak antolatuta, urtarrilaren 16an XXVI. Sagardo Berriaren Eguna 2019
ospatuko da Astigarragako Sagardoetxea Sagardoaren Museoan.
- Olatz Arrieta nazioarteko kazetariak irekiko du 2019ko txotx denboraldia. Aurretik sagarrondo
bat landatuko du Sagardoetxean (3-4 orriak).
- Bazkaria Astigarragako Gartziategi sagardotegian ospatuko da.
- Txalapartarien deiarekin batera sagar dantza dantzatuko da, eta ondoren, sagardogileek Olatz
Arrieta soka dantzan parte hartzera gonbidatuko dute lehen kupela irekitzeko.
- Txotx irekiera zuzenean emitituko da streaming bidez Sagardoaren Lurraldearen Youtubeko
kanalean: https://youtu.be/VSQg3s0lOhY
- Amets Arzallus eta Jon Maia ekitaldiko bertsolariak izango dira.
- 2019an dastatuko dugun sagardoa txinparta bizi eta lasto kolorekoa izango da (5. orria).
- 2018ko uztarekin 11,78 milioi litro sagardo ekoiztu dira Euskal Herrian. 1.500.000 litro bertako
sagarrarekin egindakoa eta Euskal Sagardoa Jatorri Izendapenekoa da (5. orria).
- Gipuzkoako Foru Aldundiko landa inguruneko departamentuak legealdi honetan bertako
sagarraren alde egindako lana azpimarratzekoa da: 2016an hasita, 81,52 hektarea landatu
dira eta 855.800€-ko diru-laguntzak onartu dira (6. orria).
- Gipuzkoako Foru Aldundiaren Fraisoro Laborategia, sagardoa ematen ari den eboluzioaren
lekuko da, baita sektorea kalitatearen hobekuntzan eta ezagutzan egiten ari den apostuarena
ere (6. orria).
- 2019ko Txotx Berri Herrikoiak 2019ko txotx denboraldiaren irekiera ospatuko du Astigarragako
Murgia Jauregian eta kaleetan egitarau zabalarekin (7. orrialdea).
- “Dantza”, dantzaren eta sagardoaren inguruko ospakizun bat (7. orrialdea).
- Sagardoaren Lurraldea, nazioartean euskal sagardoaren kultura sustatzeko Sagardo Norakoen
Nazioarteko Sarearen kide (8. orrialdea).
- Erakusketa batek sagardoaren munduko emakumeak ezagutzera eman ditu (8-9 orrialdeak).
- 2019ko txotx boladan Astigarragako sagardotegietara joateko autobus zerbitzua izango da (9.
orrialdea).
- Sagardoaren Lurraldearen bigarren urtekariak sektoreko urteko albiste nabarmenenak bildu
ditu.
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
2019KO TXOTX BOLADAREN IREKIERA
2
Zabaldu eta jarraitu txotx irekierarekin erlazionaturiko albisteak traola hauekin:
#txotx2019 eta #sagardoberria
EGITARAUA
XXVI. Sagardo Berriaren Eguna, 2019ko txotx irekiera
Sagardoaren Lurraldeak antolatuta, urtarrilaren 16an XXVI. Sagardo Berriaren
Eguna 2019 ospatuko da 2019ko txotx boladari hasiera eman eta sagardo
berria dastatzen hasteko. Aurtengo gonbidatua Olatz Arrieta kazetaria izango
da.
Zorione Etxezarraga Astigarragako alkatea eta Sagardun Partzuergoko lehendakaria, eguerdiko
12:00etan Sagardoetxean ospatuko den aurkezpen ekitaldiko buru izango da Eusko Jaurlaritza,
Gipuzkoako Foru Aldundia eta sagardogileen ordezkariekin batera, eta bertan, uzta berria
aurkeztu eta sagarraren eta sagardo berriaren ezaugarrien berri emango dute, sagardoaren
munduko gertaera garrantzitsuenekin batera.
Urtero bezala, hogeita seigarren aldi honetan ere, ekitaldiko unerik garrantzitsuena txotx
irekierakoa izango da. Astigarragako Gartziategi sagardotegian “Gure Sagardo Berria” oihu
egingo du Olatz Arrieta kazetariak, eta honekin batera, 2019ko sagardo denboraldi berria
irekiko da.
Aldez aurretik, Sagardoetxeako sagastian sagarrondo berri bat landatuko du. Ekitaldi sinboliko
honekin, naturaren dinamikotasuna eta berritzeko ahalmena azaldu nahi dira, urtetik urtera
mahai batean sagardoaren bueltan esertzeko aukera eskaintzen baitigu.
Txotx irekiera zuzenean emitituko da streaming bidez Sagardoaren Lurraldearen Youtubeko
kanalean: https://youtu.be/VSQg3s0lOhY
Egitaraua:
11:30-12:00: Akreditazioen banaketa Sagardoetxean.
12:00: Prentsaurrekoa Sagardoetxean. Bertan azalduko dira 2018ko uztaren ezaugarri
nagusiak, sagarraren eta sagardo berriaren ezaugarriak eta sagardoaren munduko gertaera
garrantzitsuenak.
12:45: Olatz Arrietak sagarrondo bat landatuko du Sagardoetxeako sagastian.
13:30: Txalapartarien deiarekin batera sagar dantza dantzatuko da Gartziategi sagardotegian,
eta ondoren, sagardogileek Olatz Arrieta soka dantzan parte hartzera lagunduko dute lehen
kupela irekitzeko.
13:45: Gartziategi sagardotegian “Gure Sagardo Berria” oihu eginda lehen kupela irekiko du
Olatz Arrietak, eta honekin batera, 2019ko txotx denboraldi berriari hasiera emango zaio.
Ondoren, denboraldiko sagardotegiko lehenengo menua dastatuko da.
Protagonista izan ziren...
1994, Andoni EGAÑA bertsolaria. 2007, Juan MARTINEZ DE IRUJO pilotaria.
1995, Jose Mari BAKERO futbolaria. 2008, Andoni LUIS ADURIZ sukaldaria.
1996, Javier CLEMENTE entrenatzailea. 2009, Aimar OLAIZOLA pilotaria.
1997, Julian RETEGI pilotaria. 2010, REAL SOCIEDAD DE FUTBOL futbol taldea.
1998, Miguel INDURAIN txirrindularia. 2011, Karlos ARGUIÑANO sukaldaria.
1999, Juan Mari ARZAK sukaldaria. 2012, Julian IANTZI aurkezlea.
2000, Pedro Miguel ETXENIKE fi sikaria. 2013, LA OREJA DE VAN GOGH taldea.
2001, Joane SOMARRIBA txirrindularia. 2014, KALAKAN taldea.
2002, Martín FIZ lasterkaria. 2015, LOREAK filmeko protagonistak.
2003, Abraham OLANO txirrindularia. 2016, ARITZ ARANBURU surflaria.
2004, Periko, Mikel y Xabi ALONSO. 2017, ENEKO ATXA sukaldaria.
2005, Ainhoa ARTETA sopranoa. 2018, ALBERTO IÑURRATEGI mendizalea.
2006, Jose Luis KORTA arraunlaria.
3
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
OLATZ ARRIETA
XXVI. Sagardo Berriaren Eguneko gonbidatua
Olatz Arrieta kazetariak irekiko du 2019ko txotx bolada “Gure Sagardo Berria”
esanda.
Olatz Arrieta (Astigarraga, 1971) esperientzia handiko kazetaria da. UPV/EHUn lizentziatua,
nazioarteko politikari buruzko MA masterra ikasi zuen New Yorkeko NYU Unibertsitatean.
Komunikabide ugaritan lan egin du: telebistan (ETB), irratian (Euskadi Irratia), web-guneetan (BBC
Mundo eta Telepolis), think thank-en (Eurasia Group), prensa idatzian (Euskaldunon Egunkaria eta
El Mundo) eta aldizkaritan (Gizadiberri).
Errusia (2 urte), Estatu Batuak (13 urte) eta Europar Batasunetik (5 urte) albisteen berri eman
du. 2013az geroztik, ETB-ko berriemalea da Bruselan. Europar Batasuneko, Estatu Batuetako
eta Errusiako geopolitikaren inguruko gaietan interesatua dago. Ingelesa, frantsesa eta errusiera
hitzegiten ditu. Dokumental eta albisteen kategoriako epaimahaia izan zen bi urtez Emmy Awards
nazioarteko sarietan.
Duela gutxi, Europar Mugimenduko Euskal Kontseiluak ematen duen EuroBasque 2017 Kazetaritza
sariarekin saritua izan da Olatz Arrieta “Europa, lehen ehun egunen ezinegona” artikuluagatik.
Lan honek, Donald Trump boterera iritsi osteko Europa eta Estatu Batuen arteko harremanak
aztertzen ditu politika, ekonomia eta babesaren ikuspuntutik.
Olatzen kazetaritza-artikulua 2017an Berria, Elkar eta Jakin-en artean editatutako “Trump
Amesgaizto Amerikarra” liburuan argitaratu zen.
4
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
SAGARDOA
Txinparta biziko eta lasto koloreko sagardoa
2018ko uztarekin 11,78 milioi litro sagardo ekoiztu dira Euskal Herrian.
1.500.000 litro sagardo bertako sagarrarekin egindakoa eta Euskal Sagardoa
Jatorri Izendapenekoa da. Guztira 50 sagardotegik egin dute Euskal Sagardora
bideratutako sagardoa: Gipuzkoako 43k, Bizkaiako 5ek eta Arabako 2k.
Sagardo dastaketa:
- Begien bistan: Txinparta biziko eta lasto koloreko sagardoak.
- Usaimenean: Sakontasun aromatiko handia, fruta-usainekin.
- Ahoan: Gorputz handiko eta sendotasun nahiz freskotasunaren oreka egokiko sagardoak.
SAGARRA
Sagar kantitate gutxiago, baina kalitate handikoa
Iazko uzta historikoaren ostean, aurtengoa ekoizpen gutxiagoko uzta izan da.
Sagarrondoek iaz baino sagar gutxiago eman dute, baina sagarren kalitatea
oso altua izan da. Sagarraren heldutasuna iaz bezain aurreratua etorri da
eta uzta irregularra izan da, ia sagarrik gabeko eta gehiegizko ekoizpeneko
sagastiekin. Euskal Sagardoa Jatorri Izendapeneko sagardoa ekoizteko, 486
hektarea eta 234 sagargile baino gehiagoren 2.300.000 bat milioi kilo sagar
erabili da.
Hemezortzigarren urtez jarraian, irailaren hasieran kontrol bat egin zen Fruitel eta Sagardoaren
Lurraldearen artean Gipuzkoako sagasti ezberdinetako sagarren egoera ezagutzeko. Honetarako,
Gipuzkoako zenbait sagasti jarraitu eta 14 barietate kontrolatu ziren: Aritza, Errezila, Gezamina,
Goikoetxe, Manttoni, Moko, Mozolua, Patzolua, Txalaka, Udare Marroi, Urdin, Urtebi Haundi,
Urtebi Txiki eta Verde Agria.
2018 uztaren ezaugarriak:
· Sagarraren ekoizpena iazkoa baino txikiagoa izan da, baina kalitate altukoa.
· Heldutasunari dagokionez, iaz bezain aurreratua etorri da uzta. Loraldia beranduago izan
zenez, azpimarratzekoa da heldutasunaren aurreratzea.
· Azukre maila begiratuta, aurtengo urteak, bataz beste 11,2 ºBrix ditu. Aurreko urtean baina
baxuagoa.
· Almidoiaren erregresioa 3,8ko indizean dago, hau da, aurreko urtean bezala.
5
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
SEKTOREA
Kalitatearen hobekuntza eta ezagutzaren aldeko
apustua.
Gipuzkoako Foru Aldundiko landa inguruneko departamentuak legealdi
honetan bertako sagarraren alde egindako lana azpimarratzekoa da: 2016an
hasita, 81,52 hektarea landatu dira eta 855.800€-ko diru-laguntzak onartu
dira. Honetaz gain, Fraisoro Laborategia sagardoa ematen ari den eboluzioaren
lekuko da, baita sektorea kalitatearen hobekuntzan eta ezagutzan egiten ari
den apostuarena ere. Geroz eta sagardotegi gehiago ari da kalitate sistemak
ezartzen eta honek, bai elaborazioan, baita kontsumitzaileak jasotzen duen
produktuan ere exijentzia handiagoa dakar.
Gipuzkoako Foru Aldundia 2016an hasi eta urtero errepikatu diren diru-laguntza deialdiei esker,
81,52 hektarea landatu dira dagoeneko. Makinariari dagokionean, ia 75.000€-ko diru-laguntzak
onartu dira, eta sagasti landaketarako, guztira 780.800€-tik gorako laguntzak onartu dira. Hau
da, 2016an hasita, 855.800€-ko diru-laguntzak onartu ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak.
Iaz laborategian 5.000 lagin inguru aztertu ziren fisiko-kimikoki, 33.000 determinaziorekin.
Analisi hauetan, azpimarratzekoa da muztioen analisiek duten garrantzia, alde batetik muztioen
ezaugarriak ezagutarazteko eta bestetik hartzidura alkoholikoa eta malolaktikoa kontrolatzeko.
Zentzumen-analisiari dagokionez, 800 bat lagin izan dira 2018an dastatu direnak, non Euskal
Sagardoak aurreko urtean baino gehiago izan diren.
Kontuan izan behar da ere, merkaturatu aurretik sagardotegian dagoen sagardo desberdinen
artean, kanpoko eta inpartziala den ikuspuntu batetik zein izan daitekeen aukerarik egokiena
jakiteko ere eramaten direla laginak dastatzera, ez solik momentuan merkaturatu nahi dituztenak.
Era berean, dastaketa hezigarriekin jarraitzen da eta heziketa hauek bultzatu nahi dira, sektoreak
oso onuragarri ikusten baititu.
6
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
7
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
NABARMENTZEKO ALBISTEAK:
Txotx Berri Herrikoia 2019
Astigarragako sagardogile, taberna, herriko talde eta Udalak antolatuta, aurten
ere herritarrentzako jarduera soziokulturalak antolatu dira Txotx Berri Herrikoia
2019 ekitaldian.
Egitaraua:
Murgia Jauregian:
12:00-14:00: XXVI. Sagardo Berriaren Egunaren zuzeneko emanaldia, herritarrentzako pintxo
eta sagardo dastaketa eta “Emakume ekintzaileak sagardogintzan” erakusketa (12:30etan
erakusketaren bisita gidatua izango da Lourdes Odriozola historialariarekin).
17:00-18:00: Haurrentzako Txan Magoa-ren emanaldia.
18:00-19:00: Txokolatada eta XXVI. Sagardo Berriaren Eguna 2019-ren bideoaren emanaldia.
18:30: Trikitilarien irteera Astigarragako tabernetara.
Herrian:
18:30-20:30: Pintxotx herrikoia trikitilariekin Astigarragako tabernetan, pintxo bereziak (1€) eta
sagardoa txotx-etik eskainiz. Norberto Almandoz Musika Eskolako trikitilariek kaleak alaituko
dituzte.
21:00: Afari herrikoia Petritegi sagardotegian (izen-emateak tabernetan, info@
sagardoarenlurraldea.eus edo telefonoz 943550575. Prezioa: 20€).
“Dantza”, dantzaren eta sagardoaren inguruko
ospakizuna
Urtarrilaren 16an, Dantza pelikularen
Teaserra emango da XXVI. Sagardo
Berriaren Eguneko prentsaurrekoan eta
bertan izango dira protagonista batzuk.
Telmo Esnal zinemagile zarauztarrak
baieztatzen duenez, Dantza (2018) bere
azken filmaren ardatza, sagarra da.
“Istorioa oso sinplea da: jendeak lurra lantzen du, lurretik zuhaitza irteten da, zuhaitza izurrietatik
babestu behar da, eta, zaintzen baduzu, fruitua ematen du. Eta fruitu horrekin sagardoa egiten da
eta sagardoarekin herria dator”, azaldu du Esnalek.
Dantza lurrari, bere jendeari, kulturari eta tradizioei erantsitako istorio bat da. Euskal dantza
tradizionalen bidez kontatzen den kontakizun ziklikoa, atenporala, edozein herriren historia izan
daitekeena.
Lurra, baserria, sagarra eta sagardoa zazpi urtez garatutako obra honen osagai nagusiak dira.
Zinema aretoetan iragan abenduaren 21ean estreinatua, Dantza 2018ko Zinemaldian aurkeztu
zuten, Sail Ofizialean lehiaketatik kanpo. Greenpeacek emandako Lurra Sariarekin aintzatetsi
zuten, baita 2017ko Glocal In Progress sariarekin ere.
Dantza asmo handiko sormen apustua da, zeinetan Koldobika Jauregi artista unibertso estetiko eta
bisualaren buru izan da, eta Juan Antonio Urbeltz ikertzaile eta folklorista arduratu da koreografiak
koordinatzeaz eta gainbegiratzeaz. Txintxua Films-ek ekoiztua eta Gipuzkoa, Nafarroa, Bizkaia,
Lapurdi eta Zaragozako hainbat lokalizaziotan errodatua, Dantzak zinema alorreko 60 profesional
baino gehiagoko lantaldea izan du eta 15 konpainiatako 250 dantzari baino gehiagoren parte
hartzea.
Fuente: Txintxua Films
‘Ciderlands, Makers & Lovers’ nazioarteko sarea sortu da sagardoaren kultura eta turismoa nazioartean sustatzeko
Sagardoren Lurraldeak sustatuta, hamar sagardo norakotakotako ordezkariek egitura eratzea adostu dute. ‘Ciderlands, Makers & Lovers’ marka sortu berri dute Sarea ordezkatzeko, eta honen bidez, elkarlanean kideen sagardoaren kultur eta turismo eskaintza garatu eta ezagutzera emango dute.
Sagardoak hazkunde handia bizi du mundu osoan, bai ekoizpenari bai turismoari dagokionean, ekoizle artisau eta sagardotegi txikiei lotuta. Une erabakigarria da oraingoa, horregatik, ezinbestekoa da lankidetza industria hau garatzeko, eta bereziki, sagardoaren kultura nahiz turismoa zabaltzeko. Horretaz jabetuta, Sagardoaren Lurraldeak sagardoari lotutako kultura eta turismoaren nazioartekotze proiektu bat abiarazi zuen iaz II. Sagardo Forumarekin, produktu honi lotutako hainbat norako mapa batean jasoz.
Ekimenari jarraipena emanez, irailean, I. Sagardoaren Kultura eta Turismoaren Nazioarteko Topaketa antolatu zuen San Sebastian Region eta Euskadi Basque Country-ren laguntzarekin. Irailaren 28tik 30era bitartean hamar eskualde europarretako ordezkariak elkartu ziren Sagardoaren Lurraldean, sagardoaren norakoen artean lankidetza sare bat sortzea aztertzeko. Hitzorduan hamabost kide baino gehiagok parte hatu zuten, Gales, Austria, Irlanda, Norvegia, Alemania, Ingalaterra, Galizia, Bretainia, Asturias eta Euskal Herritik etorriak.
Kide bakoitzaren nahiak eta beharrak azalduta, Nazioarteko Sagardoaren Kultura eta Turismo Sarea sortzea adostu zuten. “Ciderlands, Makers & Lovers” marka berria eta www.ciderlands.org webgune berria sortu dituzte sagardoari lotutako eskaintza turistiko nahiz kulturala duten norakoak ezagutzara emateko, eta aldi berean, kideen arteko harremanetan sakontzeko. Izan ere, baten eta bestearen produktuetan izan daitezkeen aldeak alde, lotura kultural estua baitago sagardoa ekoizten duten eskualdeen artean; eta honek ezinbesteko egiten du nazioarteko lankidetza.
Horrez gain, partaideek adostu zuten urtero topaketa bat egitea Sareko kide den herrialdeetakoren batean, txandakatuz.
Sagardoaren munduko emakumeak ezagutzera emateko erakusketa
Ikerketa lan berri batek eta Sagardoetxeako Dokumentazio Zentroan katalogatutako informazioak, sagardoa lotura duten XVI eta XVIII mendeetako lau emakumeren bizitza jaso duen ‘Emakume ekintzaileak sagardogintzan’ erakusketaren sorrera ahalbidetu dute.
Lourdes Odriozola ikerlariak epaiak eta lege dokumentuak aztertu ostean lortutako informazioari esker, garaiko gizartea eta sagardoaren egoera ere deskribatu duten erakusketa antolatu da. Artxiboetan eskuratutako informazioa osatzeko, Jokin Mitxelena ilustratzaileak lau emakumezko hauek irudikatu dituen marrazkiak egin ditu lortutako informazioa eta Ane Albisuren aholkularitzaz garaian garaiko janzteko moduak oinarri hartuz, eta orain arte ezezagunak ziren emakumezko hauei aurpegia jarri die ilustrazio ezberdinen bidez.
el territorio de la sidra
8
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
el territorio de la sidra
9
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus
Ausartak, azkarrak, bidegabekerien aurrean kikiltzen ez zirenak. Halakoak ziren Maria Labayen, Maria de Echevarria, Ana de Beroiz y Fagola eta Maria Josefa de Orobio. Ekintzaileak ere izan ziren eta sagardoa izan zuten ogibidearen eta bizimoduaren oinarri. Hain zuzen ere, hori da euren arteko lokarri bakarra. Baina lau adibide besterik ez dira, sagastietan eta sagardoaren salmenta nahiz ekoizpenean emakume ugari aritu baitziren. Baita garraioan ere, emakumezko batelariek eraman ohi baitzituzten pertsonak eta salgaiak, artean sagardoa, Pasaiako portuaren alde batetik bestera.
Izan ere, askotan pentsatzen denaren kontra, garai haietan ere emakumezkoek lana egiten baitzuten. «Gizonak Ternuara, Ameriketara edo Venezuelara kakao merkataritzara joaten ziren, edo ontzioletan eta burdinoletan lan egiten zuten neguan. Emakumeak etxean gelditzen ziren eta baserriek aurrera egiten zuten. Lana egiten zuten, baina egile eta administratzaile bezala gizona agertzen da, beraz, arazo bat ez badago, oso zaila da beraien arrastoa jarraitzea», azaldu du Odriozolak.
Tira egiteko erabili dituen hariak auziak eta epaiak izan dira. Hauetan jasotzen diren testigantzek garaiko moralitatea, gizarte ohiturak... xehetasun ugari ezagutzeko balio dute. Hala, lau emakumeok ezagutarazteaz gain, haien historiak aitzakia ere badira bizi izan zuten garaiaren berri emateko eta sagardoari lotutako ondarea lantzeko. Erakusketa biribiltzeko, egun sagardogintzan diharduten emakumezkoei erreferentzia egiten zaie.
Honetaz gain, Ahotsak proiektuak bildutako sagardoaren kulturaren inguruko bizipenak kontatzen dituzten adineko 28 emakumeei egindako testigantzak bildu eta proiektatu dira, azken mendean emakumeak sagardoarekin izandako harremana ezagutzara emateko. Sagardogiroan kanpainaren barruan, Emakume ekintzaileak sagardogintzan erakusketa ikusgai izan zen abenduko zubian Sagardo Apuruan (Donostia), eta datozen hilabeteetan helduko da Bilbo, Gasteiz, Ordizia, Ezkio eta Sagardoetxera (Astigarraga), azken honetan Emakumearen Nazioarteko Egunaren harira.
Astigarragako sagardotegietara joateko autobus zerbitzua 2019ko txotx boladan
2019ko txotx boladan, Astigarrako hirigunetik sagardotegietara joateko doako autobus zerbitzua izango da (irteerak Donostia ibilbideko autobus geltokitik).
Astigarragako Udalak, Behemendik eta Astigarragako sagardotegiek sustatutako ekimen honek, Astigarragako sagardotegi ezberdinetara joateko doako garraio zerbitzua eskainiko du hirugarren urtez otsailetik apirilera bitartean.
Zerbitzua honako egun eta ordutegian eskainiko da:
- Astelehenetik ostegunera: 20:30-22:00 (joana) eta 22:00-00:00 (itzulera).
- Ostiraletan: 20:30-22:30 (joana) eta 22:30-00:30 (itzulera).
- Larunbatetan: 13:30-15:00 (joana) eta 16:30-18:00 (itzulera).
20:30-22:30 (joana) eta 22:30-00:30 (itzulera).
Sagardotegia
Prezioa: 30€-tatik
Txotx-aren errituaz eta
sagardotegiko ohiko
menuaz gozatzeko
esperientzia: bakailao
tortila, bakailao frejitua
piperrekin, txuleta eta
gazta intxaur eta sagar
dultzearekin.
Museoa +
Sagardotegia
Prezioa: 34€
Sagardoetxeako bisita
gidatua (sagardo, muztio
eta likore dastaketa
barne) eta sagardotegiko
otordua (sagardotegiko
ohiko menua) barne
hartzen dituen plan
gastronomikoa.
Txotx Gourmet
Prezioa: 22€
S a g a r d o e t x e a k o
esperientzia honek,
S a g a r d o a r e n
Lurraldeako produktu
nagusiaz gozatu eta
bere kultura ezagutzeko
aukera eskaintzen
du: sagardo mota
ezberdinak gourmet
pintxoekin lagunduta.
Sagardoetxea
Prezioa: 3,50€-tatik
Sagardoaren kultura
ezagutzeko leku
aproposa da. Sagastia,
museo-gunea eta
dastalekua ditu. Bisitak
dastaketa barne-hartzen
du: sagardoa txotx-etik,
muztioa eta likore bat.
Sagardoa eta Itsasoa
Prezioa: 45€
Bidaia harrigarria: euskal
sagardoa eta itsasoaren
arteko lotura: museoetara
bisitak (Sagardoetxea eta
Aquarium edo Albaola),
ibilaldia itsasontzian eta
sagardotegia. 2 ibilbide:
Donostia edo Pasaia.
Sagartrekking
Prezioa: 25€-tatik
S a n t i a g o m e n d i k o
Sagardo Bidean zeharko
ibilbidea (Astigarraga).
Aukerak: ibilbidea oinez
edo bizikleta elektrikoan
egiteko aukera gida
batekin.
Sagardoa eta gazta
Prezioa: 37-tatik
Euskal Herriako
egiazko zaporea
ezagutzeko planak:
museoetara bisitak
(Sagardoetxea eta
Gaztaren Interpretazio
Zentroa), gaztandegiak
eta sagardotegiak.
Txotx!
Sagardoaren kulturako esperientziak 2019
el territorio de la sidra
SagarBike
Prezioa: 20€
Urumea ibaia
jarraituz, Donostiatik
Astigarragako ibilbidea
bizikletan egiten da.
Astigarragan bisitariek
Sagardoetxea bisitatzen
duten sagardoaren
kultura ezagutu eta
sagardoa dastatzeko.
Erreserbak:
+34 943 550 575
www.sagardoarenlurraldea.eus
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus 10
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.eus • info@sagardoarenlurraldea.eus 11
Sagardoaren Lurraldea
Sagardun turismoaren bitartez Euskal Herriko sagardoaren kulturaren sustapen
soziokulturala egiten duen Partzuergo publiko-pribatua da.
Lankidetza hitzarmenak:
Partzuergokideak:
· Euskadiko Museo
Enogastronomikoen Sarea
· Donostia Turismo
· Euskadi Gastronomika
· Euskal Kostaldeko Museoen
Sarea
Nongo kide da:
Udalak Elkarte sektorialak Talde kulturalak
Astigarragako Udala Garlia:
· Alorrenea sagardotegia (Astigarraga)
· Gartziategi sagardotegia (Astigarraga)
· Gurutzeta sagardotegia (Astigarraga)
· Oialume Zar (Astigarraga)
· Txopinondo sagardotegia (Azkaine)
· Zapiain sagardotegia (Astigarraga)
· Zelaia sagardotegia (Hernani)
Gipuzkoako Sagardogileen Elkartea
· Etxeberria sagardotegia (Astigarraga)
· Astigar E.O.E.
· Gure Izarra
· Goldea Herri Kirol
Batzordea
· Mundarro Kirol Elkartea
· Norberto Almandoz
Musika Eskola
· Xagu Xar Aisialdi Elkartea
· Zipotza Kultur Elkartea
Elkarte sektorialak
Sagardo Mahaia:
· Alorrenea sagardotegia (Astigarraga)
· Altzueta sagardotegia (Hernani)
· Barkaiztegi sagardotegia (Donostia)
· Begiristain sagardotegia (Ikaztegieta)
· Egi-luze sagardotegia (Errenteria)
· Gartziategi sagardotegia (Astigarraga)
· Gaztañaga sagardotegia (Andoain)
· Gurutzeta sagardotegia (Astigarraga)
· Isastegi sagardotegia (Tolosa)
· Olaizola sagardotegia (Hernani)
· Sarasola sagardotegia (Asteasu)
· Zapiain sagardotegia (Astigarraga)
· Zelaia sagardotegia (Hernani)
Sagar Uzta:
· Aialde Berri sagardotegia (Usurbil)
· Akarregi sagardotegia (Hernani)
· Ekain sagardotegia (Zestoa)
· Goiko Lastaola sagardotegia (Hernani)
· Itxas-buru sagardotegia (Hernani)
· Larre-gain sagardotegia (Hernani)
Nekatur, Nekazalturismoa
Elkartea.
Nekazalturismo
elkarteak
el territorio de la sidra