XXIV. Sagardo Berriaren Eguna 2017: Prentsa Dossierra

Descripción

Dossier de prensa

astigarraga sagardo berriaren eguna sidra apertura del txotx

Ficha

Autor: Sagardoaren Lurraldea
Fecha: 2017-01-11
Clasificación: 5.1. Aperturas txotx
Tipo documento: Documentos de la actualidad
Fondo: sagardoetxea fondoa

Código: DO-002515

Texto completo

el territorio de la sidra
2017KO TXOTX IREKIERA.
“XXIV. Sagardo Berriaren Eguna”.
2017ko urtarrilak 11.
Prentsa dossierra.
#txotx
#sagardoberria2017
Kontaktua:
Leire Alkorta (Prentsa arduraduna)
943 550 575
info@sagardoarenlurraldea.com
www.sagardoarenlurraldea.com
www.facebook.com/sagardoarenlurraldea
www.twitter.com/sagarlur
www.instagram.com/sagardoarenlurraldea
Zabaldu eta jarraitu txotx irekierarekin erlazionaturiko albisteak traola hauekin:
#txotx eta #sagardoberria2017
Sagardoaren Lurraldeak antolatuta, urtarrilaren 11ean XXIV. Sagardo Berriaren
Eguna 2017 ospatuko da Astigarragako Sagardoetxea Sagardoaren Museoan (3. orria).
ENEKO ATXA sukaldariak irekiko du 2017ko txotx denboraldia. Aurretik, sagarrondo
bat landatuko du Sagardoetxean (4-5 orriak).
Bazkaria Astigarragako Zapiain sagardotegian ospatuko da.
Txotx irekierako protokoloak Eneko Atxa kupelera gerturatuko du.
Txotx irekiera zuzenean emitituko da streaming bidez Sagardoaren Lurraldearen
Youtubeko kanalean (8. orria).
Prentsaurrekoan Sagardoaren Lurraldearen bideo berria aurkeztuko da.
Amets Arzallus Euskal Herriko Bertsolarien Txapelduna eta Jon Maia ekitaldiko bertsolariak
izango dira.
2017an dastatuko dugun sagardoa oso aromatikoa eta amaiera lehor eta ederrekoa
izango da (6. orria)
2016ko uztarekin 12,5 milioi litro inguru sagardo ekoiztu dira Euskal Herrian (Pág. 6).
Kalitatezko sagardoaren ekoizpena, bertako sagar barietateen sustapena eta babesa eta
Euskal Sagardoarentzako Jatorrizko Deitura lortzea, sektorea eta instituzioen apustu
nagusiak dira (7. orria).
Txotx Berri Herrikoia 2017ak, txotx denboraldiaren irekiera ospatuko
du egitarau zabalarekin Murgia Jauregian: bakailao tortila tailerra familientzat, pintxo eta
sagardo dastaketa eta txotx irekiera herrikoia (8. orria).
Sagardoaren Lurraldeak ekitaldi berriak ospatuko ditu 2017an: “Sagastiak loretan” eta
“Sagardo Forum” (8. orria).
Sagardoaren Lurraldeak 4 plan proposatzen ditu sagardotegiko erreserba irabazteko
(9-10 orriak).
Geroz eta bixitari gehiago Sagardoetxea Museoan (11. orria).
2016an sagardoa eta sagarraren kulturarekin erlazionatutako 170 ekitaldi baino
gehiago ospatu dira Euskal Herrian.
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
2017KO TXOTX BOLADAREN IREKIERA
2
EGITARAUA
XXIV. Sagardo Berriaren Eguna, 2017ko txotx irekiera
Sagardoaren Lurraldeak antolatuta, urtarrilaren 11ean XXIV. Sagardo Berriaren
Eguna 2017 ospatuko da 2017ko txotx boladari hasiera eman eta sagardo
berria dastatzen hasteko. Aurtengo gonbidatua Eneko Atxa sukaldaria izango
da.
Zorione Etxazarraga Astigarragako Alkateordea eta Sagardun Partzuergoko bozeramailea,
eguerdiko 12:00etan Sagardoetxean ospatuko den aurkezpen ekitaldiko buru izango da Eusko
Jaurlaritza eta Gipuzkoako Foru Aldundiko ordezkariekin batera, eta bertan, uzta berria aurkeztu
eta sagarraren eta sagardo berriaren ezaugarrien berri emango du, sagardoaren munduko
gertaera garrantzitsuenekin batera.
Urtero bezala, hogeitalaugarren edizio honetan ere, unerik garrantzitsuena txotx irekierakoa
izango da. Astigarragako Zapiain sagardotegian “Gure Sagardo Berria” oihu egingo du Eneko
Atxak lehen kupela irekitzean, eta honekin batera, 2017ko txotx denboraldia irekiko da.
Aldez aurretik, sagarrondo berri bat landatuko du Sagardoetxeako sagastian. Ekitaldi sinboliko
honekin, naturaren dinamikotasuna eta berritzeko ahalmena azaldu nahi dira, urtetik urtera
mahai batean sagardoaren bueltan esertzeko aukera eskaintzen baitigu.
EGITARAUA:
11:30-12:00: Komunikabideei akreditazioak emango zaizkie Sagardoetxean.
12:00: Prentsaurrekoa Sagardoetxean. Bertan azalduko dira 2016ko uztaren ezaugarri
nagusiak, sagarraren eta sagardo berriaren ezaugarriak eta sagardoaren munduko gertaera
garrantzitsuenak.
12:45: Eneko Atxak sagarrondo bat landatuko du Sagardoetxeako sagastian.
13:30: Txalapartarien deiarekin batera sagar dantza dantzatuko da, eta ondoren, sagardogileek
Eneko Atxa soka dantzan parte hartzera gonbidatuko dute lehen kupela irekitzeko.
13:45: Zapiain sagardotegian “Gure Sagardo Berria” oihu eginda lehen kupela irekiko du Eneko
Atxak eta honekin batera 2017ko txotx denboraldi berriari hasiera emango zaio. Ondoren,
denboraldiko sagardotegiko lehenengo menua dastatuko da.
Arratsaldean, Txotx Berri Herrikoia 2017:
18:30: Bakailao tortila tailerra familientzat.
19:30-21:30: Pintxo eta sagardo dastaketa.
20:30: Txotx irekiera herrikoia.
Astigarragako tabernek sagardo berria eskainiko dute.
PROTAGONISTA IZAN ZIREN...
1994, Andoni EGAÑA bertsolaria. 2006, Jose Luis KORTA arraunlaria.
1995, Jose Mari BAKERO futbolaria. 2007, Juan MARTINEZ DE IRUJO pilotaria.
1996, Javier CLEMENTE entrenatzailea. 2008, Andoni LUIS ADURIZ sukaldaria.
1997, Julian RETEGI pilotaria. 2009, Aimar OLAIZOLA pilotaria.
1998, Miguel INDURAIN txirrindularia. 2010, REAL SOCIEDAD DE FUTBOL futbol taldea.
1999, Juan Mari ARZAK sukaldaria. 2011, Karlos ARGUIÑANO sukaldaria.
2000, Pedro Miguel ETXENIKE fi sikaria. 2012, Julian IANTZI aurkezlea.
2001, Joane SOMARRIBA txirrindularia. 2013, LA OREJA DE VAN GOGH taldea.
2002, Martín FIZ lasterkaria. 2014, KALAKAN taldea.
2003, Abraham OLANO txirrindularia. 2015, LOREAK filmeko protagonistak.
2004, Periko, Mikel y Xabi ALONSO. 2016, ARITZ ARANBURU surflaria.
2005, Ainhoa ARTETA sopranoa.
3
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
ENEKO ATXA
XXIV. Sagardo Berriaren Eguneko gonbidatua
Eneko Atxa sukaldariak irekiko du 2017ko txotx bolada “Gure Sagardo Berria”
esanda.
15 urterekin eman zion hasiera Eneko Atxak bere ibilbide gastronomikoari Leioako Ostalaritza
Eskolan (Bizkaia). Aldi berean, euskal sukaldaritza tradizionalaren inguruko ezagutzak jaso eta
arlo horretan bustitzeko aukera eman zioten jatetxe ezberdinetan stage ezberdinak burutu zituen.
Ikasketa prozesu honen ostean, jatetxe ospetsuenetara abiatu eta pixkanaka bere berezko izaera
eta estiloa finkatu ditu.
2015. urtean eta ospe handiko jatetxe batzuetan sukaldari buru izan ostean, bere jatetxe propioa
irekitzea erabaki zuen: Azurmendi.
Bere ibilbidean zehar, Eneko Atxak aitorpen profesional asko jaso ditu, besteak beste:
“Sukaldariburu gazteentzako egile sukaldaritzako Espainiako Txapelduna” izendapena 2003an
edota Frantziako Fourchettes gourmet elkarte ospetsuaren “Urteko sukaldari onena” 2004an.
2007an Azurmendi jatetxea izar batekin saritua izan zen Michelin Gidan. 2008an, Euskal
Gastronomia Akademiak emandako “Urteko sukaldari onenari Euskadi Saria” jaso zuen.
2010ean “Chef de l´Avenir” gisa izendatua izan zen Nazioarteko Gastronomia Akademiaren
eskutik eta 2012an Gidak hirugarren izarra eman zion, mugarri historiko bat ezarriz; Azurmendi
sari hau lortzen zuen Bizkaiko lehendabiziko eta jatetxe bakarrean bilakatu zen eta aldi berean,
hiru izarrak lortzen zituen Espainiako sukaldari gazteenetarikoan bilakatu zen Eneko Atxa 35
urterekin.
Eneko Atxaren ibilbidea distiratsua izan da. Bost urtetan lortutako hiru Michelin izarrei, azken
urteotan lortutako aintzatespen ugari gehitu behar zaizkio. 2013an Elite Traveler aldizkari
ospetsuak “Hamarkadako eragin handiko 15 sukaldarietako bat” bezala izendatu zuen Alex
Atala (Brasil), Andre Chiang (Singapore), Esben Holmboe Bang (Noruega) edo Ben Shewry
(Australia) bezalako sukaldari-buru batzuekin batera.
4
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
el territorio de la sidra
5
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
2014an Azurmendi “Munduko jatetxe jasangarri hoberena” bezala izendatu zuen Restaurant aldizkariak eta 2015ean “Europako jatetxe hoberena” bezala Opinionated About Dining sailkapenak. Gainera, urte berean, Elite Traveler aldizkari famatuak “2015eko sukaldariburu gazte hoberena” gisa hautatu zuen.
2016an, aldizkariaren irakurleen bozketaren arabera zerrenda osatzen duen Elite Traveler luxuzko argitalpenaren arabera, Eneko Atxa munduko bigarrena bezala posizionatu da.
2016ko ekainean Real Academía de Gastronomia eta Cofradía de la Buena Mesak emandako Gastronomiaren Nazio mailako Saria jaso zuen instituzio hauen esanetara “Bere erroen sukaldaritzagatik, kreatibitatea, jasangarritasuna eta Azurmendi kokatzen den ingurunearekiko errespetuaren artean elkarrizketa sortzen duten platerekin euskal errezeta-liburu tradizionala berrinterpretatzen duena” izateagatik.
2016a amaitzeko, negozio, zinema, telebista, sukaldaritza edo artearen munduko urteko 25 pertsona garrantzitsuenetariko bat bezala izendatu du Esquirek Eneko Atxa, besteak beste Bob Dylan, James Rhodes, Leonardo DiCaprio edo Zinedine Zidane bezalako ospetsuen artean.
Europako lider gaztea
Duela gutxi Atxa “European Young Leaders under 40” 2017ko Europako lider gazteen taldeko kide izateko hautatua izan da. Jean-Claude Juncker Europako Kontseiluko Lehendakariak eta Friends of Europe’s Board of Trustees-eko (Europako Lagunen administrazio-kontseilua) kideek antolatutako ekimen honek, urtero gazte adimentsuen talde bat biltzen du ideiak eta hausnarketak trukatu, jakituria partekatu eta Europaren inguruan eztabaidatzeko “kontinentearen etorkizunari forma emateko helburuz”. Modu honetara, datozen hilabeteetan sukaldari bizkaitarra beren lan arloetan aurrendariak diren kazetari gazte, medailadun olinpiko eta Europa osoko beste buruekin bilduko da.
SAGARDOA
Zuku oso aromatikoak, amaiera lehor eta ederrarekin
2016ko uztak Euskal Herrian 12,5 miloi litro sagardo inguru ekoiztea ahalbidetu
du, iazkoaren antzeko kopurua.
Sagardo dastaketa:
- Aurreko urteetako sagardoak baino kolore gehiago dauka uztaren ezaugarri tanikoak direla eta.
- Gorputz handiko sagardoa da, ahoan lehortasun ona ematen duena.
- Eraberean sagardo natural oso aromatikoak dira, zitriko usainetatik hasi eta fruitu helduaren
usainetarako iritsiz sagardotegi bakoitzak egindako barietateen nahasketen arabera.
- Orokorrean, oso sagardo afrutatua da, edalontzian txinparta ezin hobea duena.
- 2016ko sagardoak edan errazak eta amaiera lehor eta ederrekoak dira.
SAGARRA
Sagar uzta irregularra
Aurreko urtearekin alderatuta, sagarraren heldutasuna atzeratu egin da eta
iraila bukaera eta urriaren hasieran lortu du heldutasun puntua. Sagar barietate
eta sagastien artean ezberdintasun nabarmenak izan dira.
Hamaseigarren urtez jarraian, irailaren hasieran Gipuzkoako sagasti ezberdinetan kontrol bat
egin genuen sagarren egoera nolakoa zen jakin ahal izateko. Hala, Gipuzkoako zenbait sagasti
jarraitu genituen eta denera 14 barietate kontrolatu ziren: Aritza, Errezila, Gezamina, Goikoetxe,
Manttoni, Moko, Mozolua, Patzolua, Txalaka, Udare Marroi, Urdin, Urtebi Haundi, Urtebi Txiki
eta Verde Agria.
2016ko uztaren ezaugarriak:
· Barietate eta sagastien artean ezberdintasun nabarmenak izan dira. Aurtengo uda bero eta
lehorrarekin, lursailaren kokapen geografikoak, orientazioak eta lurraren mota eta sakonerak
eragin handia izan dute sagarren heldutasunean.
· Aurreko urtearekin alderatuta, heldutasuna atzeratu egin da.
· Azukre maila begiratuta, aurtengo urtean bataz beste 11,7 ºBrix lortu ditu, aurreko urtekoa
baino 0,5 gradu gehiago.
· Almidoiaren erregresioa 2,4-ko indizean egon da, azken urteetako baxuenetarikoan.
· Ekoizpena irregularra izan da, zonaldea eta sagar barietateen araberakoa.
6
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
SEKTOREA
Sagardoaren iragana eta oraina ekonomiaren eragile
gisa
Sagardoak berebiziko garrantzia izan du Euskal Herriko garapen ekonomikoan.
Mendeetan zehar, Urumea eta Oria ibaiak eskualdeko bizitza iturri izan dira
eta itsasontzien eraikuntzarako garaiko puntako teknologia garatzeraino iritsi
dira. Gaur egun euskal sagardoak eskualdeko ekonomiaren eragilea izaten
jarraitzen du; ez bere ekoizpenarekin bakarrik, bere nortasuna azaleratzen
duen txotxaren errituaren ospakizunak biltzen duen sagardoaren kulturarekin
erlazionaturiko guztiaren sustapen turistikoa eta garapenarekin ere.
Sagardoa euskal idiosinkrasiarekin estuki lotua dagoen produktua eta gure kultura
gastronomikoaren identitatearen izaera da, nahiz eta gaur egunean ez dakigun sagardoa noiz
hasi zen egiten gure baserrietan.
Produktu honen elaborazioak gorabehera asko izan ditu historian zehar, ekonomiaren motorra
izanez une batzuetan, eta galzorian egonik beste batzuetan. Halere beti bere errautsetatik
“birsortu” da une bakoitzeko beharretara egokituz. Urumeako bailaren testuinguru hau izan
zen eskualdeko biztaleentzat sagardoak garrantzia ekonomikoa izaten jarraitu zuen toki
bakarretakoa. Hori horrela izanda, XX. mendearen hasieran sagardotegiak modan jarri ziren
1950. Hamarkadan berriz ere krisian sartuz eta 1966. urtean ia desagertzear egon ziren. Baina
beste behin ere, txotx-aren errituak mundu osoko bisitariak erakarritu ditu eta sektorea, berriz
ere, Gipuzkoako eragile ekonomikoan bilakatu da.
Sagardo naturalaren ekoizpena
Gaur egun, kalitatezko sagardoaren ekoizpena, bertako sagar barietateen sustapena nahiz
babesa eta euskal sagardoarentzako Jatorri Izendapena eskuratzea dira lehen sektorea nahiz
instituzioen apostu handiak. Zentzu horretan, Gipuzkoako Foru Aldundia bertako sagarrondoen
landaketaren aldeko apostua egiten ari da eta sagardogileak bertako sagarrekin hornitzeko
sagardotarako sagarrak landatzera bideratua dagoen diru laguntza programa dauka.
Ahalegin hauen emaitza gisa, azken urteotan 100.000 sagarrondo baino gehiago landatu
dira. Gainera, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Sagardoetxea Museoko historialaria den Lourdes
Odriozolak idatzitako “Gipuzkoako Pomologia Batzordearen Ehun Urte” liburua argitaratu berri
du. Bertan, azkeneko ehun urte hauetan Foru Aldundiak sagardotarako sagarraren alorrean
egindako ibilbidea deskribatzen du, 1916ko abuztuaren 31ean Pomologia Batzorde Berezia
martxan jarri zenetik gaur egunera arte, aurreko testuingurua ahaztu gabe.
Duela gutxi, gainera (2016ko iraila), Euskadiko sagar eta sagardogileen elkarteek “Euskal
sagardoa / Sidra Natural del País Vasco” Jatorri Izendapena sortzeko eskaera erregistratu
dute Eusko Jaurlaritzan. “Euskal Sagardoa” Jatorri Izendapenaren helburu nagusia bertako
sagarrarekin egindako sagardoari duintasuna ematea eta Elkarte eta Administrazio desberdinen
artean lan egiteko marko bateratu bat sortzea da. Eskaera honekin, sektoreak indartu egiten du
azken urteetako lana, bertako sagarraren alde eta jatorria eta kalitatea ziurtatuta izango dituen
sagardoaren alde. Asmoa, “Euskal Sagardoa” Jatorri Izendapeneko bereizgarria izango duten
lehen sagardo botilak lehenbailehen merkatuan izatea da.
7
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
NABARMENTZEKO ALBISTEAK:
2017ko txotx irekierarako berrikuntzak
XXIV. Sagardo Berriaren Eguna 2017 berrikuntza batzuekin dator: batetik,
Sagardoaren Lurraldeako bideo berria aurkeztuko da, eta bestetik, txotx
irekiera zuzenean emango da streaming bidez Youtuben.
2017ko txotx boladaren irekierarako berrikuntzetako bat Sagardoaren Lurraldeako bideo berriaren
aurkezpena izango da, XXIV. Sagardo Berriaren Eguneko prentsaurrekoan aurkeztuko dena.
Aurkezpenaren ostean, bideoa webgunean (www.sagardoarenlurraldea.com) eta sare sozialetan
(www.facebook.com/sagardoarenlurraldea eta www.twitter.com/sagarlur) eskuragarri egongo
da.
Beste berrikuntza streaming bidez Sagardoaren Lurraldeako Youtubeko kanalean egingo den
zuzeneko emanaldia izango da eta honi esker, Eneko Atxak Astigarragako Zapiain sagardotegian
“Gure Sagardo Berria!” esanda lehen kupela irekitzen duen eta 2017ko txotx denboraldiari
hasiera emango zaion esperotako unea zuzenean ikusteko aukera izango da.
Ekitaldi berriak Sagardoaren Lurraldean 2017an
Astigarraga, Hernani eta Usurbilgo udalek elkarlanean dihardute beren
eskaintza turistikoa Sagardoaren Lurraldea markapean sustatzeko sinatutako
hitzarmenaren arira. Lankidetza horren arira, 2017an hiru herriotan ekitaldi
berriak ospatuko dira.
Urte berriaren iritsierarekin bat eginez eta urtarrilaren 11ean ospatuko den 2017ko txotx
boladaren irekieraren testuinguruan, Txotx Berri Herrikoia 2017 ospatuko da Astigarragan
Murgia Jauregian. Egitarauak herritar guztientzako jarduerak biltzen ditu, besteak beste: bakailao
tortila tailerra familientzat 18:30etan, pintxo eta sagardo dastaketa 19:30etatik 21:30etara eta
txotx irekiera herrikoia 20:30etan. Gainera, Astigarragako tabernek sagardo berria eskainiko
dute.
Udaberrian, sagarrondoen loratzearekin batera, Sagardoaren Lurraldeak bere sagastietako atakak
irekiko ditu Sagastiak Loretan ekimena ospatu eta jendeak sagardoaren lurraldeako paisaia
politenaz goza dezan. Azken urteotan festa honen ospakizuna indartzen joan da, japoniako
hanamiaren antzera, baina lurraldearen beraren berezitasunekin. Aurtengo Sagastiak Loretan
ekimenak ekitaldi berezi baten ospakizuna barne-hartuko du Usurbilen, baina sagardoaren
lurraldeako lehen sagarrondoa loratu arte itxaron beharko dugu hauek ezagutzeko.
2017ko Sagardoaren Lurraldeako beste berrikuntzetako bat “Sagardo Forum”-en ospakizuna
izango da, sagardoaren kultura eta turismoari buruz Hernanin ospatuko diren jardunaldiak.
Sagardoa, kultura eta turismo arloko nazioko nahiz nazioarteko adituak izango ditu hizlari
gisa eta honakoak bezalako gai interesgarriak landuko dira jardunaldi hauetan: sagardoaren
turismoaren goreneko unea, sagardoaren turismoaren inpaktu ekonomikoa, etab.
8
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
Sagardotegiko otorduaren erreserba irabazteko 4
plan: mendi ibilaldiak, trail running-a eta bizikleta
sagardoaren lurraldean
Dena sagardoari lotua dagoen eta bere zelaiak sagarrondoz betetzen diren leku
magikoa da Sagardoaren Lurraldea. Urtaro bakoitzak bere ekarpena egiten
dio paisaiari, sagarrondoen loralditik hasi eta sagarrondoak heldu eta biltzen
diren arte. Asko dira ingurune hau gozatzeko aukera eskaintzen duten turismo
aktiboko planak, batik bat aurrez sagardotegian otordua egiteko aurrez
egindako erreserba irabazi nahi bada.
Jakin badakigu Euskal Herrian modu oparoan jaten dela eta sagardoaren lurraldeako
sagardotegiak ez dira atzean geratzen beren sagardotegiko ohiko menuarekin: bakailao tortila,
bakailao frijitua, txuleta, gazta intxaur eta sagar dultzearekin eta txotx-etik dastatzen dugun
sagardoa. Hala ere, Euskal Herrian oso errotua dagoen kirola egiteko usadioa ere badugu,
herri kiroletatik hasi eta mendi edo pelota bezalako zaletasun nahiz txirrindularitzaraino, beste
zaletasun batzuen artean.
Elikadura geroz eta gehiago zaintzen den eta bizitza ohitura osasungarriak geroz eta gehiago
zaintzen diren testuinguruan, Sagardoaren Lurraldeak sagardoarekin erlazionaturiko jarduera
turistikoez (besteak beste bisita gidatuak, dastaketak edota elaborazio tailerrak) nahiz bisitari
bakoitzaren araberako esfortzu fisikoa eskatzen duten aire libreko jarduerez gozatzeko aukera
eskaintzen du. Zer hoberik sagardotegiko otorduaz gozatu aurretik kirola egin eta ondoren jango
dugun txuletaren kaloriak arrazoitzeko baino? Honekin ez dugu esan nahi kirolik egiten ez duenak
sagardotegirik merezi ez duenik, baina ez dugu ukatuko aire librean egindako jardueraren ostean
iristen den ordainsariak asebetze handiagoa eragiten duenik.
Txantxak alde batera utzita, sagardotegiko otordua beste gauza batzuekin osatu daiteke
sagardoaren lurraldean, bai Sagardoetxea Museoak eskaintzen dituen bisita gidatu nahiz
jarduerez gozatuz edo kirol jarduera bat eginaz. Hauek dira oinez, korrika edo bizikletan
egin daitezkeen plan batzuk sagardoaren lurraldeak eskaintzen digun landa ingurune naturala
gozatzeko:
9
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
MENDI-IBILIAK:
Sagardoaren Lurraldeatik prestaketa fisiko berezirik behar ez duen eta familientzat egokia den
mendi-ibili bat proposatzen da. Interes etnografiko zein kulturaleko puntuak dituen ibilbidea da eta
oso egokia sagardotegiko otordua aurretik ibilaldi bat egin nahi dutenentzat. Santiagomendiko
Sagardo Bideaz ari gara.
Ibilbide tematiko hau Santiagomendiko landa ingurunean kokatzen da, bertan kokatua dagoen
ermitaren izenak antzematen duen moduan Santiago Bidearearen igarobidea da eta bisitaria
sagardoaren munduan barneratzeko Sagardoetxeak sortutako informazio puntu eta interesgune
ezbedinak ditu. Oinez egiteko ibilbide erreza da, norbere erritmoaren arabera 2-3 ordutan egin
daitekeena eta barnekaldeko nahiz kostalderako paisaia zoragarriez gozatzeko aukera ematen
duena. Hasiera puntua Sagardoetxean dauka, Astigarragan: Track GPS: https://es.wikiloc.
com/wikiloc/view.do?id=4473507
MENDIKO BIZIKLETA:
Badira mountain bike-ean egiteko aukera ezberdinak sagardoaren lurraldean. Horietako bat
Usurbil-Andatza-koa da.
Usurbildik Andatza mendirako igoera eskualdeko ibilbide klasikoa da, mendiko bizikletarekin ere
egin daitekeena. Ibilbide motza da, baina nahi adina luza daiteke Orio tarteko helmuga bezala
jarriz edo ibilbidea Igeldo eta Mendizorrotz arteko mendi-magaleraino luzatuz. Track: https://
es.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=1907279
TRAIL RUNNING:
Sagardoaren lurraldean trail running-a praktikatzeko ingurune egokiena Adarra-Onddi-Mandoegiko
mendigunea da. Bertan aurkituko dugu ez oso garaia baina oso ezaguna den Adarrako
gailurra nahiz beste gailur batzuk. Adarran lasterketa motza egiteko leku aproposa da.
1.000 metrotako metatutako garaiera duen ia 12 kilometrotako ibilbidea da, lehendabizi Onddiko
gailurretik pasatzen dena eta Adarrakoa zapaltzen ez duen arren, Abailarriko ingurunera
gerturatzen dena gero Montefrio eta Besabitik jeitsi eta hasiera puntua den Adarra jatetxean
amaitzeko. Track GPS: http://mugibili.euskadi.eus/mugibili/view.do?id=18518
ERREPIDEKO BIZIKLETA:
Badira errepideko bizikletan egiteko aukera ezberdinak sagardoaren lurraldean. Horietako bat
sagardoaren lurraldean zeharko ibilbide zirkularra da.
Mendiko nahiz errepideko bizikletan egin daitekeen eta pasatzen den edozein herritatik egiten
hasteko aukera ematen duen ibilbide polita da. Ibilbide zirkular honek Usurbil, Hernani eta
Astigarraga igarotzen ditu, baita historikoki sagardoaren ekoizpenarekin lotutako beste gune
batzuk ere, besteak beste Aiete Donostiako auzoa (Katxola dolare baserriarekin) eta Igeldo,
gaur egunean ere sagardotegiak dituena. Landa eremuetatik hiriko guneetara eramaten duen
eta sagardoaren lurraldeako eremu handi batetik igarotzen den ibilbide honek 40 kilometro
eta 800 metrotako garaiera dauka. Astigarragan, Hernanin, Usurbilen edo Donostian hasi
daiteke, norbere planaren arabera, ibilbide zirkularra baita. Track: https://www.strava.com/
activities/759425543
10
el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
Sagardoaren Lurraldeako bisitarien kopuruak gora
Astigarragan kokatua dagoen Sagardoetxea Sagardoaren Museoak jasotzen dituen bisitarien kopurua goraka doa urtetik urtera eta geroz eta handiagoa da gure kultura eta txotx-aren errituak gordetzen dituen sekretuak ezagutzera gerturatzen diren nazio mailako eta nazioarteko bisitarien kopurua.
Azken urtetako joerarekin jarraituz, 2016an Sagardoetxean jasotako bisitarien kopurua eta Sagardoaren Lurraldeatik eskainiko esperientzia turistikoen kopurua handitu egin da.
Hala, 2016. urtean 12.000 bisitari baino gehiago jaso ditu Sagardoetxeak eta gaur egun ia 100.000 dira euskal sagardoaren kultura ezagutu eta barneratzeko asmoz museora gerturatu diren pertsonen kopurua bere ateak 2006an irekiaz geroztik.
Eraberean, urtetik urtera goraka doa sagardotegietako erreserben kopurua eta 2016an, sagardotegietarako 3.500 erreserba kudeatu dira Sagardoaren Lurraldeako Erreserben Zentraletik: www.sagardoarenlurraldea.com/erreserbak
Sagardoaren Lurraldeak esperientzia turistikoen eskaintza zabala dauka eta geroz eta gehiago dira museoko bisita sagardotegiko otorduarekin eta beste museo, gaztandegi, edo jarduera batekin uztartzen duten bisitariak. Zentzu horretan, Aquarium edo Albaolako bisita, itsasontziko ibilaldia, Sagardoetxeako bisita eta sagardotegiko otordua barne-hartzen dituen “Sagardoa eta itsasoa” esperientziak %15eko igoera izan du eta Sagardoetxea, D’Elikatuz, Gaztaren Interpretazio Zentroa edo gaztandegietako bisita eta sagardotegiko otordua barne-hartzen dituen “Sagardoa eta gazta” esperientziak %12ko igoera izan du, aurreko urtearekin alderatuta.
Sagardoetxea Euskadiko Museo Enogastronomikoen Sarean
2016an Sagardoetxeak hainbat azoketan parte-hartu du Euskadiko Museo Enogastronomikoen Sarearekin batera, besteak beste Gustoko Azokan (Bilbo), Ficobako Gabonetako Azokan (Irun) eta Santo Tomas azokan (Donostia). Ekitaldi ezberdinetan ere parte-hartu du, esaterako Sagardoaren Astean (Ezkio-Itsaso). Sarearen inguruko informazioa zabaltzeaz gain, azoka eta ekitaldi hauetan familientzako “Sagarrekin jolasean” tailerrak eskaini ditu.
Euskadiko Museo Enogastronomikoen eskaintza bateratua ere sortu da eta bertan 4 ibilbide gastronomiko bildu dira: “Txotx ibilbidea”, “Sagardoaren eta gaztaren ibilbidea”, “Gastronomia eta merkatuen ibilbidea” eta “Euskadiko ardoen ibilbidea”. Eskaintza zabal hau, GASTROMUSEUMS marka berriak urtarrilaren 18an FITUR-en aurkeztuko duen www.gastromuseums.com webgune berrian biltzen da.
11el territorio de la sidra
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
Sagardotegia
Prezioa: 30€-tatik
Txotx-aren errituaz eta
sagardotegiko ohiko
menuaz gozatzeko
esperientzia: bakailao
tortila, bakailao frejitua
piperrekin, txuleta eta
gazta intxaur eta sagar
dultzearekin.
Museoa +
Sagardotegia
Prezioa: 33€
Sagardoetxeako bisita
gidatua (sagardo, muztio
eta likore dastaketa
barne) eta sagardotegiko
otordua (sagardotegiko
ohiko menua) barne
hartzen dituen plan
gastronomikoa.
Txotx in summer
Prezioa: 200€-tatik
Trikitixarekin eta kantu
herrikoiekin alaitutako
s a g a r d o t e g i e t a k o
bazkari nahiz afariak
taldeentzako.
Sagardoetxea
Prezioa: 3,50€-tatik
Sagardoaren kultura
ezagutzeko leku
aproposa da. Sagastia,
museo-gunea eta
dastalekua ditu. Bisitak
dastaketa barne-hartzen
du: sagardoa txotx-etik,
muztioa eta likore bat.
Sagardoa eta Itsasoa
Prezioa: 56€
Bidaia harrigarria: euskal
sagardoa eta itsasoaren
arteko lotura: museoetara
bisitak (Sagardoetxea eta
Aquarium edo Albaola),
ibilaldia itsasontzian eta
sagardotegia. 2 ibilbide:
Donostia edo Pasaia.
Sagartrekking
Prezioa: 25€-tatik
S a n t i a g o m e n d i k o
Sagardo Bidean zeharko
ibilbidea (Astigarraga).
Aukerak: ibilbidea oinez
edo bizikleta elektrikoan
egiteko aukera gida
batekin.
Sagardoa eta gazta
Prezioa:
34,50€-tatik
Euskal Herriako
egiazko zaporea
ezagutzeko planak:
museoetara bisitak
(Sagardoetxea eta
Gaztaren Interpretazio
Zentroa), gaztandegiak
eta sagardotegiak.
Txotx!
Sagardoaren kulturako esperientzia turistikoak 2017
el territorio de la sidra
Asteburu
gastronomikoa
Prezioa: 110€
Ongizatea eta
gastronomia bat
eginik: Sagardoetxa,
otordua sagardotegian,
talasoterapia zirkuitua
eta pintxoen ibilbidea
Donostian bisitarekin.
Erreserbak:
+34 943 550 575
www.sagardoarenlurraldea
Esperientzia berria!
Orain urte osoan! Orain bizikletan! Berria taldeentzat!
12
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
el territorio de la sidra
13
Sagardoaren lurraldea • El territorio de la sidra
Kale Nagusia 48 • 20115 Astigarraga • Gipuzkoa • Tel: 00 34 943 550 575 • www.sagardoarenlurraldea.com
Sagardoaren Lurraldea
Sagardun turismoaren bitartez Euskal Herriko sagardoaren kulturaren sustapen
soziokulturala egiten duen Partzuergo publiko-pribatua da.
Lankidetza hitzarmenak:
Udalak Elkarte sektorialak Nekazalturismo
elkarteak
Hernaniko Udala Sagardo Mahaia:
· Alorrenea sagardotegia (Astigarraga)
· Altzueta sagardotegia (Hernani)
· Barkaiztegi sagardotegia (Donostia)
· Begiristain sagardotegia (Ikaztegieta)
· Egi-luze sagardotegia (Errenteria)
· Gartziategi sagardotegia (Astigarraga)
· Gaztañaga sagardotegia (Andoain)
· Gurutzeta sagardotegia (Astigarraga)
· Isastegi sagardotegia (Tolosa)
· Olaizola sagardotegia (Hernani)
· Sarasola sagardotegia (Asteasu)
· Zapiain sagardotegia (Astigarraga)
· Zelaia sagardotegia (Hernani)
Sagar Uzta:
· Aialde Berri sagardotegia (Usurbil)
· Akarregi sagardotegia (Hernani)
· Elorrabi sagardotegia (Hernani)
· Itxas-buru sagardotegia (Hernani)
· Larre-gain sagardotegia (Hernani)
Nekatur, Nekazalturismoa
Elkartea.
Udalak Elkarte sektorialak Talde kulturalak
Astigarragako Udala Garlia:
· Alorrenea sagardotegia (Astigarraga)
· Gartziategi sagardotegia (Astigarraga)
· Gurutzeta sagardotegia (Astigarraga)
· Mina sagardotegia (Astigarraga)
· Txopinondo sagardotegia (Azkaine)
· Zapiain sagardotegia (Astigarraga)
· Zelaia sagardotegia (Hernani)
Gipuzkoako Sagardogileen Elkartea
· Etxeberria sagardotegia (Astigarraga)
· Rezola sagardotegia (Astigarraga)
· Astigar E.O.E.
· Gure Izarra
· Goldea Herri Kirol
Batzordea
· Mundarro Kirol Elkartea
· Norberto Almandoz
Musika Eskola
· Xagu Xar Aisialdi Elkartea
· Zipotza Kultur Elkartea
Partzuergokideak:
Usurbilgo Udala